Posts

RUATA PAWH A FAIL VE THO

Tum khat chu kan lehkha zir pui thin kan thian pakhat hi an veng lama kan thianpa tho nen an inhmuh tumin eng dang sawi set set lo chuan “Ruata pawh a fail ve tho” a lo ti thawr mai a ni awm e. A ni fail in keia fail thu chu engah nge maw a sawi kai teh ngawt ang aw ti a ka ngaihtuah neuh neuh hnu chuan thil ngaihtuah chhuah ka nei ta.Ka va han nui nasa tehreng em! Tum khat chu kan u fanu pakhat, pawl 3 zirlai hi sikul a an test na result an sem a. A lo che tha tehchiam lo a ni ngei ang. A box ah chuan pencil in a aia tichhe ho mark a chhinchhiah tlar dul mai a. In a lo thlen chuan a pi bulah a mark hmuh zat a sawi hma in a aia tichhe ho mark a chhinchhiah tlar chu a hmuh ta thak mai.Hauh a va pumpelh chiang tehreng em. A ni tak a, mi hlawhtling leh mi ropui tak tak chanchin te aia keini ang tho a hnung a kawlek kan thai pui te hian nun an tizuawmawmin a tuk a thawhchhuah hi an va ti zuamawm tak. Sikul kal lai pawhin a chhip lama hming intlar ai chuan a tawp lama kan hming bula intlar ...

MAY DAY, HNATHAWKTUTE NI

Thuhma :  Tahrik ni khat, Tomir Thla ( May Ni 1) hi khawvel hmun hrang hrang ah International Workers' Day emaw Labour Day emaw May Day ti a hman thin a ni. Kumtin he ni a lo thlen hian kuthnathawktute chanvo atana beihna atan hmun hrang hrang ah hman a ni thin. A tobul: Khawl thil hmanga thil dehchhuahna in hmun laimum a rawn chan chhoh tak zel a, industrialization in min luhchhuah tak ah chuan khawvel hmun hrang hrang a kuthnathawktute chu a chhawrtu te chuan nasa takin an sawrfu a, an mamawhna avang chuan an pu te bawihah tangin rei tak tak thawkin hlawh tlem tak tak an hlawh a, invenhimna leh hnathawhna hmun leh thawh dan hrisel pawh an nei hlei thei lo a ni. Chutiang taka an dinhmun thalo lak taka chu dinhmun tha zawk chang turin an bei thin a. Kum zabi 19 tawp lam ah phei chuan kuthnathawktute chu intelkhawmin chanvo tha zawk nei turin an bei thin a ni.  May ni 4,1886 a lo herchhuah chuan kuthnathawk, an dinhmun avanga lungawilohna lantirtu, Haymarket Square, Chicago a p...

HMEICHHE CHUNGA HLEILENNA (DOMESTIC VIOLENCE) LEH DAN : A THEN CHAUH

  Dan hi chi hrang hrang a awm angin hmeichhe chunga hleilenna kaihhnawih pawh hi dan mal chauhin a thunun leh khawih a ni lova. Dan hrang hrang tlawhchhana thubuai awrh theihna leh hmalak theih a ni a.  Tun tumah chuan Protection of Women from Domestic Violence Act, 2005 ( Domestic Violence Act emaw DV Act tiin awlsam zawnga sawi mai thin) hi kan thlur bik dawn a ni. Nupa emaw chhungkaw inkar nghawng thil a nih vangin a dan hian pawikhawihtu hrem ngawr ngawr ai mahin a tuartu tawrhna sutkian emaw a tuartu in pawi nasa zawk a tawh hma a venhim te, pawikhawihtu laka thununna rang taka lek te a tinzawn avangin chhungkaw kaihhnawih thil chinfelna dan tangkai tak a ni. Domestic Violence kan tih chuan hmeichhe laka hleilenna chungchang niin hmeichhia tupawhin a chenpui te lak a a tawrh hrang hrang he’ng a hnuaia mi te hi a huam a ni  : Taksa emaw rilru tihnat, tihbawrhban te, hmeichhe hriselna leh himna tihderthawn te hi a huam vek a, chu mai bakah chutiang a thlen hma hauh pa...

An sawi Lilzo (Lilzo is Bae)

KHUHHAWNNA: Amah finthuril lama pa challang Friedrich Nietzsche kamchhuak,  “Chutia lam mek te chu rimawi thawm hre ve lo te chuan mi a niin an ngai a”  tih hi kan thu khuhkhawnna ni se. Einstein khan " Sangha theihna hi thingkung lawn hmanga i tehsak chuan mi tlaw, laktlakna neilo niin a inngai kumkhua ang" a lo ti a...  THUHMA: Chengrang leh laipuiin rawl an chhuah un un laia a Vietnam indo a in nghirngho reng reng nun ning, rawl chhuah zo si lo te   tan Bob Dylan ( Nobel laureate (2016) ngat ) an  ‘Blowing in the Wind’ hmanga mipui a sawi chet dan te, White Lion hla ‘When the Children cry’ hla hmanga Cold War tawp lam boruaka remna leh muanna leh khawvel politic inlumlet tha zawk beiseina hla hmanga mipui an awihna mawlh mai te kha. Heng mi te hi kan sawi tur nen hian khaikhin chiam ka tumlo a Popular culture ( rimawi huang chauh pawh hi ) in a kan nun a nghawng a neih dan tarlan theih zinga pahnih khat chauh an ni. Kan nu leh pa te hun chho atanga keini...

A rel sual em ni?

“Thinlai a na em a,  Khuanu i rel sual em ni  Ka ti mai dawn asin ?” Nu leh pa tan chuan mahni ril a rah ngei mai channa hi a na hle ang a, a nat dan chu thalai, nu leh pa dinhmun a la ding lo chuan kan tawmpui phak lo hial zawk ang.  He hla hi nu pakhatin a fa, a hmangaih em em mai thihna avanga a  tawrhzia puanchhuahna a ni a, a lungngaihna chuan a vawrtawp a thlen avangin Pathian hnenah zawhna zawtin, “Lalpa i rel sual em ni?” han tih a tum rum rum a. Chutianga a ngaihtuahna in kil tin kil tang a dap lai pawh chuan Pathian chu han dem a han cho rual ni lova a inhriat si avang chuan inthlahrung takin “ka ti mai dawn asin?”  tiin a la rawn zui ta hram hram a ni. Engtin emaw engtiang emaw takin harsatna hi tawng lo fa kan awm awm love. Kan duh hauh loh leh tum hauh loh zawng a thil a han kal emaw, thil duhawm lo a thlen chang hian Pathian hian a rel sual ta mai emawni han tih ut ut mai a awl chang a awm thin. Chutiang hunah chuan kan chhungril tak atanga Pathian...

Dr. Che Guevara nghilh loh nan

October 9,1967 ah kah hliam leh man a nih hnuah tihhlum a nih dawn darkar ah pawh khan thildang teh vak tilo in Bolivia ah an manna hmuna sikul pakhat a an zirtirtu Julia Cortez chu  tlawh a dil a. Cortez hnenah an sikul chu  naupang zirna hmun atan a pachhiatzia leh chutih laiin ram hruaitute chuan an nawm makin lirthei changkang ber ber a an chuang si  te chu veiawm a tih thu  khunkhan takin a la sawipui a nih kha. Medical Science Graduate val, Argentine mi, Che Guevara hi zirlai a nih laiin a thirsakawrah meitha khawl te vuaha a zinkual naah South America vel ah Capitalist kalphung politics chhe tak, a thei fa ten a theilo te an rah beh tlawk tlawkna a han hmuh chuan a tha a na em em a, an kalphung siamtha a, a thei fa ten a theilo te an rahbehna leh chutiang kalphung anmahni pumpui tanghma chauh ngaihtuahna avanga mirethei te tawrhna chu en liam theilo in a bei ta a ni. Pa lehkha chhiar zau khawkheng, philosophy thuk ber ber leh poetry un ber ber te  hneh ta...

Open letter to nangmah

Duhtak nangmah, Heti hian i ngaihtuah tawh ngai em ? Kha ti  ve tawp a i awm a, beidawn chhan tur hre bik miah lo a i lo dam ve zel khan mi tuemaw chuan dam hi a zuam phah mai ni lovin hringnun hi beidawnsan a, bansan chhan tur a hriat bik loh phah asin. Mi tuemaw tan chuan i tangkai a, i thawhhlawk zia hi ngaihtuah teh.  Heti zawng hian i ngaihtuah ngai lo mai mai a ni.Vantlang puipunna hmunah dawhsana ding a, parthi awrhtir i nihloh vang emaw, khawi lai  intihsiakna ah emaw i hming chu  a hmasa zingah emaw  ziak a nih ve loh vang ngawt khan tangkaina neilo leh tawmkailo i ni lo asin. Heti zawng hian i ngaihtuah ngailo mai mai a ni.  Hman a tlangval huaisen, tui tla chhanchhuaktu, mi huaisen  chawimawina  an pek ai khan i nep bik miah lo. I lo dam ve tawp khan tuemaw tan dam hi i tizuamawm asin. I zarah mi tuemaw chu a dam mai a nilo, a nung hial asin! Dawhsanah dingin parthi i awrh lo a, mi in i pualin kut an beng lo mai chauh a ni. Mi tuemaw ta...